Met de komst van de Vismigratierivier wordt een belangrijke schakel in de trekvisroutes hersteld. Dat hier veel bij komt kijken is geen verrassing. Om trekvissen weer heen en weer te kunnen laten zwemmen tussen de Waddenzee en het IJsselmeer is zomaar een gat in de Afsluitdijk niet genoeg. Jarenlang denkwerk ging eraan vooraf. Het is voor het eerst in de wereld dat een kunstmatige getijdenrivier op de grens van zoet en zout water wordt aangelegd. Lees hier interessante verhalen achter de aanleg van de Vismigratierivier.
Het IJsselmeergebied is in potentie een prachtig vogelgebied. Maar het ontbreekt aan ondieptes en natuurlijke overgangen. Ook de aansluiting van vissen met de Waddenzee en het binnenland laat te wensen over. Om de kwaliteit van de natuur in het gebied te verhogen is onderzoek nodig. Vogelbescherming, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben daarvoor de handen ineen geslagen en onderzoeken het broedsucces van visdieven in het IJsselmeergebied.
Er zijn straks drie regelwerkschuiven die de stroomsnelheid en het zoutgehalte van het water in de doorgang kunnen beïnvloeden, nodig voor een natuurlijke passage van trekvissen. Twee grotere waterkerende schuiven beschermen tegen overstromingen.
Niet alleen veel échte trekvissen in zee worden ver in het binnenland geboren, het geldt ook voor de twaalf 3D-vissen die de Vismigratierivier gaan opsieren. Ze worden geprint in de kelder van Taco Breeschoten, in het heuvelland van Zuid-Limburg.
‘De Vismigratierivier bestaat uit twee doorstroomopeningen’, vertelt Christiaan Bijl, ontwerpmanager bij bouwconsortium Levvel. ‘Eén van 9 meter breed, voor de sterke zwemmers, en één van 3,5 meter breed, voor de kleinere vissen. Bij hoogwater en storm moeten we beide doorgangen af kunnen sluiten, zodat de Afsluitdijk zijn waterkerende functie behoudt. Dat doen we door twee waterkerende schuiven te plaatsen. Deze zitten verborgen in de constructie. Bij extreem hoogwater kunnen we ze naar beneden laten zakken.’
De BlijeVis is hét symbool voor een beweging van mensen en organisaties die zich bezighouden met het verbeteren van trekroutes en de leefomgeving van migrerende vissen. Het symbool verbindt wereldwijd acties en initiatieven om obstakels op te ruimen en vissen vrije doorgang te geven. De BlijeVis vertelt op scholen, bij bezoekerscentra en op locaties met vispassages het verhaal dat mens en natuur nauw verbonden zijn. Alles is erop gericht dat trekvissen weer met een ‘grote glimlach’ naar hun aloude paai-, opgroei- en leefgebieden kunnen zwemmen, zodat hun populaties weer kunnen groeien.
De ene trekvis is belangrijk voor de voedselketen. Een andere wordt met uitsterven bedreigd. Weer andere soorten zijn zeldzaam of iconisch. Wanneer, hoe vaak en hoe lang ze op zoet of zout water aangewezen zijn verschilt ook per soort. Net als hoe ver ze landinwaarts of stroomopwaarts trekken. Maar één ding hebben ze gemeen: alle trekvissen zijn aangewezen op een obstakelvrije doortocht. Een kijkje in de keuken van de belangrijkste soorten die migreren tussen zoet en zout water.