Een bijzonder idee

De Afsluitdijk beschermt tegen water maar is ecologisch gezien een ramp. De Zuiderzee werd in tweeën gesplitst en de migratieroute van vissen afgesneden. In 2011 werd er door natuurbeschermers en vissers voor het eerst gefilosofeerd over een manier hoe bij de plannen voor versterking van de Afsluitdijk de route hersteld kan worden. Er ontstond een bijzonder idee om een gat in de Afsluitdijk te maken voor trekvissen. Op een kladpapiertje werd een slingerende waterweg getekend waarmee vissen geleidelijk van zoet naar zout zouden kunnen trekken. De Nationale Postcode Loterij geloofde in het gedurfde idee en was één van de eerste financiers.

Elk groot plan begint klein

Arjan Berkhuysen, destijds directeur van de Waddenvereniging, was in 2011 bij een presentatie van Ed Nijpels over de versterking van de Afsluitdijk. De varianten voor een dijkversterking waarbij de natuurlijke verbinding tussen Waddenzee en IJsselmeer deels werd hersteld, waren allen afgevallen. Dit frustreerde Arjan enorm, omdat de Waddenvereniging en een heleboel andere partijen op uitnodiging van het Rijk daar veel meedenk werk en positieve energie in hadden gestopt. Tijdens deze presentatie meldde staatssecretaris Joop Atsma van Infrastructuur en Milieu dat er nog wel een opening was voor plannen vanuit de regio, mits goed onderbouwd en gefinancierd. Arjan sprak daarom met Wouter van der Heij, mariene bioloog bij de Waddenvereniging over het starten van een project vanuit de regio: het creëren van een flinke zoet-zout overgang tussen de Waddenzee en het IJsselmeer. Ze spraken over een slingerende rivier, een idee dat al eens eerder was geopperd.

In de kroeg

Arjan Berkhuysen, woonachtig op Terschelling, kreeg Herman Wanningen en Jeroen van Herk op bezoek, adviseurs met kennis op het gebied van water, natuur, vistrek en klimaat. Het was in een kroeg dat het idee van een slingerende rivier voor vissen door de Afsluitdijk verder vorm kreeg. Gaandeweg kwamen er meer organisaties bij. De eerste ruwe schetsen werden door Herman en Jeroen samen met deze organisaties uitgewerkt tot een initiatiefdocument dat door Programma naar een Rijke Waddenzee op haalbaarheid werd getoetst. Die studie viel positief uit waarna de Provincie Fryslân het project adopteerde. Het plan voor de Vismigratierivier was geboren. De Vismigratierivier kent vele “vaders en moeders”.